Po kim dziedziczymy IQ? Naukowcy nie mają wątpliwości

Spis treści

1. Po kim dziecko dziedziczy inteligencję?
2. Te geny mają przewagę
3. Inteligencję można trenować i nabywać

Każdy rodzic choć raz zastanawiał się, po kim jego dziecko odziedziczyło konkretne cechy - kolor oczu, temperament, talent muzyczny czy zdolności logiczne, lecz jedną z najbardziej intrygujących kwestii jest jednak inteligencja. Czy można ją zapisać w genach? A jeśli tak, to czy większy wpływ na umysł dziecka ma matka, czy ojciec? Choć przez lata odpowiedź na to pytanie pozostawała w sferze domysłów i spekulacji, dziś nauka ma na ten temat coraz więcej do powiedzenia.

Po kim dziecko dziedziczy inteligencję?

Już w pierwszych dniach życia maleństwa dostrzegamy, do którego z rodziców jest podobne, jednak ocena cech takich jak charakter, temperament czy inteligencja może przyjść znacznie później. W świecie nauki pojawiają się dowody, że genetyczna "loteria" jest nieco ukierunkowana, a szczególnie jeden rodzic wydaje się mieć większy wpływ na potencjał umysłowy dziecka.

Te geny mają przewagę

Najwięcej badań wskazuje, że kluczowe geny związane z inteligencją znajdują się na chromosomie X. Kobieta (XX) ma ich dwie kopie, zaś mężczyzna tylko jedną (XY). Właśnie z tego powodu matka przekazuje dzieciom więcej genów poznawczych niż ojciec. 

W dodatku niektóre geny ojcowskie mogą być wyciszane (tzw. imprinting): te pochodzące od ojca mogą nie działać, podczas gdy "matczyne" działają bez ograniczeń. Dodatkowo badania przeprowadzone przez instytucje takie jak Glasgow Medical Research Council potwierdzają, że IQ matki jest silnym predyktorem IQ dziecka, nawet po uwzględnieniu poziomu życia, edukacji i statusu ekonomicznego.

Inteligencję można trenować i nabywać

Szacuje się, że geny odpowiadają za 40‑80 % inteligencji, co oznacza, że środowisko odgrywa równie ważną rolę. Dodatkowo nie zapominajmy, iż bezpieczeństwo emocjonalne, wsparcie rodziców, stymulujące otoczenie i odpowiednia dieta to czynniki, które realnie kształtują mózg dziecka. Oznacza to więc, że to, co odziedziczamy od rodziców to dopiero początek naszej układanki, a jej reszta zależy od tego, jak go wykorzystamy.