Drugie życie PRL-owskich molochów. Sanatorium milicyjne zamienione w hotel

2025-09-12 3:32

W Nałęczowie stoi budowla, która przez dekady pozostawała symbolem niezrealizowanej ambicji - Sanatorium Milicyjne. Budowę rozpoczęto w 1982 roku, lecz nigdy nie ukończono. Dopiero niedawno znalazła ona nowe życie i po adaptacji stała się komfortowym hotelem Arche. Ta historia to zapis zarówno architektonicznych wyzwań, jak i zmiany podejścia do spuścizny PRL.

Lublin SE Google News

W całej Polsce wciąż można znaleźć niedokończone lub porzucone obiekty z czasów PRL - sanatoria, domy wczasowe, ośrodki szkoleniowe czy potężne hotele. Część z nich przez lata popadała w ruinę, strasząc pustymi oknami i zarastającą zielenią. Dziś coraz częściej zyskują one drugie życie - ambitni inwestorzy i architekci przekształcają dawne molochy w nowoczesne hotele, centra konferencyjne i obiekty SPA. Tak stało się m.in. w Nałęczowie, gdzie monumentalne sanatorium milicyjne, nigdy w pełni nieukończone i przez lata opuszczone, przekształcono w nowoczesny hotel.

Kolos, który doczekał zmiany. Sanatorium Milicyjne w Nałęczowie

Przez dekady stało jak wyrzut sumienia późnego PRL-u: gigantyczny, niedokończony kompleks, który zamiast sanować - straszył. Dziś dawne Sanatorium Milicyjne w Nałęczowie działa jako czterogwiazdkowy hotel Arche. Przed wami więc modelowa opowieść o tym, jak ciężką spuściznę architektoniczną można zamienić w atut miejsca.

Budowę Sanatorium Milicyjnego w Nałęczowie rozpoczęto w 1982 roku, jednak gdy w latach 90. budynek był w stanie surowym, zabrakło funduszy i prace przerwano. Z czasem porzuconą budowę przekazano  Starostwu Powiatowemu w Puławach, a następnie trafiła ona do Agencji Mienia Wojskowego. Kupiec znalazł się dopiero w roku 2020 i była to spółka Arche.

Zwrot akcji. Dawne sanatorium milicyjne kupuje spółka Arche

Spółka Arche kupiła obiekt, by stworzyć w nim hotel, jednak zanim się to stało, na inwestorów czekało wiele pracy. Adaptacja wymagała bowiem niemal całkowitego przeprojektowania części mieszkalnej. Pierwotnie zakładano małe pokoje bez prywatnych łazienek i niskie wysokości kondygnacji, co w dzisiejszym standardzie jest nie do przyjęcia.

Musieliśmy praktycznie w 100% zmienić układ pokoi. Były za małe. Nie miały też łazienek, co w dzisiejszym standardzie jakiegokolwiek hotelu, nawet hostelu, jest normą i minimum. Ten obiekt był szykowany w oparciu o wspólne toalety, wspólne prysznice, więc trzeba było praktycznie wszystko przebudować [...] - mówił w rozmowie z portalem architektura.muratorplus.pl Piotr Grochowski, główny architekt w spółce Arche.

Po czterech latach od zakupu udało się otworzyć hotel Arche Nałęczów, który dziś oferuje 308 pokoi, strefę SPA z basenem, zewnętrzne jacuzzi, gabinety zabiegowe, a także zaplecze konferencyjne (około 600-1000 metrów kwadratowych przestrzeni eventowej). Co ciekawe, to jedna z największych inwestycji hotelowych ostatnich lat na Lubelszczyźnie.

Dalsza część artykułu znajduje się pod galerią.

Sanatorium Milicyjne w Nałęczowie - zdjęcia nowego, ogromnego hotelu Arche z portalu architektura.muratorplus.pl.

Hotel Arche: w budowę zaangażowano więźniów

Ciekawostką jest fakt, że piękne mozaiki wewnątrz obiektu zostały przygotowane we współpracy z zakładami karnymi. Okazuje się bowiem, że gdy inwestorzy dowiedzieli się, iż w budowie obiektu w czasach PRL-u również angażowano więźniów do pewnych prac, postanowili oddać hołd historii i zrobić to samo. 

Mozaiki na basenie i w części piwnicy, w tak zwanym klubie wieczornym, są wykonane przez więźniów - w zakładzie karnym w Siedlcach i w Warszawie, więc ta historia wróciła. Nie było tak, że specjalnie to zrobiliśmy; już wcześniej zaczęliśmy współpracę z zakładami karnymi. Ktoś z mieszkańców Nałęczowa w pewnym momencie przyszedł i powiedział nam, że ten obiekt budowali więźniowie. Bo my wcześniej o tym nie wiedzieliśmy. Nasze informacje były dosyć skromne, bo też o tym obiekcie nie było dużo wiadomo -  mówił w rozmowie z portalem architektura.muratorplus.pl Piotr Grochowski, główny architekt w spółce Arche.

Quiz PRL. Z tymi pytaniami młodzi nie mają szans
Pytanie 1 z 15
Napoje podczas prywatek pito z:

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki