Spis treści
Duże zmiany w szkołach
Jeszcze kilka lat temu WOS wydawał się przedmiotem, który porządkuje to, jak działa państwo, prawo i społeczeństwo. Jednak polityka edukacyjna ostatnich lat zrobiła z niego pole nieustannego eksperymentu. Najpierw, decyzją ministra Przemysława Czarnka, od 1 września 2022 r. w szkołach ponadpodstawowych WOS został zastąpiony nowym przedmiotem "Historia i teraźniejszość". WOS w wersji rozszerzonej i maturalnej jeszcze wtedy pozostał, ale w praktyce był to pierwszy poważny krok w stronę wygaszania tego przedmiotu.
Po zmianie władzy kurs znów się odwrócił. Przedmiot HiT został zlikwidowany, a od 1 września 2025 r. w jego miejsce weszła edukacja obywatelska – obowiązkowa w drugich klasach liceów i techników. Nowy przedmiot ma uczyć nie tylko o ustroju czy prawach człowieka, lecz także bardziej praktycznego funkcjonowania w demokracji, rozpoznawania zagrożeń dla życia publicznego i świadomego uczestnictwa w społeczeństwie.
Na tym MEN nie chce jednak poprzestać. W ramach reformy edukacji zaplanowanej od 2026 r. edukacja obywatelska ma stopniowo wejść także do szkół podstawowych, wypierając WOS z dotychczasowej formy nauczania.
Edukacja obywatelska w podstawówkach zamiast WOS-u
Zgodnie z założeniami MEN nowy przedmiot w przyszłości ma się pojawić w klasach VI–VII szkoły podstawowej po 1 godzinie tygodniowo. To zmiana nie tylko nazwy, ale i filozofii: mniej suchej teorii, więcej praktyki – od projektów społecznych po realne ćwiczenie działania w lokalnej wspólnocie.
Celem nowego przedmiotu – edukacja obywatelska jest rozwój umiejętności krytycznego myślenia i pracy zespołowej, a także przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym i podejmowania decyzji. Wzmacnia on poczucie przynależności do społeczności, rozwija odpowiedzialność i motywuje do działania na rzecz dobra wspólnego - czytamy w ocenie skutków regulacji MEN.
Nauczyciele, a w zasadzie ich część, dostrzega sens w zmianach, lecz według niektórych to kolejne zmienianie nazwy przedmiotu i wprowadzanie swego rodzaju chaosu.
Dalsza część artykułu znajduje się pod galerią.
Rewolucja w szkołach od września 2025. Osiem zmian, które odczują uczniowie i rodzice
Czy to koniec matury z WOS-u?
Największe emocje budzi jednak to, co czeka szkoły ponadpodstawowe. Skoro edukacja obywatelska od 2025 r. zastępuje HiT na poziomie podstawowym, to MEN planuje w kolejnym kroku zastąpić nią także rozszerzony WOS. A jeśli znika przedmiot w wersji maturalnej, znika i egzamin.
Choć szczegóły mają zostać dopiero wypracowane, kierunek jest jasny: w przyszłości ma być matura z edukacji obywatelskiej zamiast matury z WOS-u. MEN uzależnia uruchomienie pracy nad nową formułą od tego, kiedy formalnie zostanie podpisana podstawa programowa, a CKE podkreśla, że przygotowanie nowego egzaminu trwa zwykle ok. trzech lat.
W praktyce uczniowie, którzy wybierają WOS na maturze dziś, są bezpieczni – matura z WOS-u obowiązuje nadal w obecnej formule. Zmiana dotknie dopiero roczników, które przejdą całą nową ścieżkę programową.
Podcasty
Playlisty tematyczne
